/Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa BAC – wskazania

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa BAC – wskazania

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (w skrócie BAC) to badanie mające na celu określenie charakteru zmian występujących w danym narządzie. Wykonuje się je chociażby w diagnostyce nowotworów piersi, można jednak je przeprowadzić również w przypadku wielu innych narządów. Pozwala stwierdzić nie tylko obecność złośliwych guzów, ale też umożliwia na przykład wykazanie stężenia miedzi lub żelaza w wątrobie. Kiedy należy się poddać takiemu badaniu?

BAC polega w skrócie na wprowadzeniu igły o średnicy ok. 0,5 mm do „podejrzanej” tkanki i pobraniu jej fragmentu drogą zaaspirowania, czyli innymi słowy – zassania do specjalnej strzykawki. Zawiesina komórek uzyskana w ten sposób zostaje następnie przekazana do badań laboratoryjnych, które stwierdzą dokładnie, czy zaobserwowana zmiana jest łagodna, czy też ma charakter złośliwy.

Podejrzane zmiany

Podstawowym wskazaniem do przeprowadzenia biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej jest wykrycie nieprawidłowości podczas badania palpacyjnego, tj. wykonywanego ręką, przez lekarza bądź też w ramach samobadania piersi przeprowadzanego regularnie przez pacjentkę. Jeśli guzek jest wyczuwalny, można ująć go w palce i dzięki temu precyzyjnie wprowadzić igłę wykorzystywaną w BAC w budzący niepokój fragment narządu.

Może się jednak zdarzyć, że zmiany zostaną wykryte w inny sposób – na przykład w badaniu USG albo podczas mammografii – i niemożliwe jest dokładne „namierzenie” ich tylko ręką i igłą. Wówczas przeprowadza się biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną (BACC), monitorowaną przy użyciu dodatkowych urządzeń, jak choćby właśnie aparat USG. Poza tym badanie przebiega identycznie. Obie formy biopsji są znacznie mniej inwazyjne niż pozyskanie tkanki do badań metodą chirurgiczną, a ewentualne powikłania to zwykle lekki ból po zabiegu (samo wkłucie odbywa się w znieczuleniu miejscowym) oraz siniak w miejscu wkłucia.

Inne narządy, inne choroby

Oprócz podejrzenia raka piersi istnieją także inne wskazania do przeprowadzenia BAC. Jednym z nich jest chociażby niewydolność nerek. Biopsja pozwala wskazać jej przyczynę, stosuje się ją jednak również chociażby po to, aby potwierdzić bądź wykluczyć domniemane odrzucenie przeszczepu. – W chorobach opłucnej BAC umożliwia zdiagnozowanie gruźlicy lub ewentualnych zmian nowotworowych – dodaje przedstawiciel Specjalistycznych Gabinetów Lekarskich SOFIMED, w których wykonuje się takie badania.

Jak już wspomniano na początku, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa może służyć też do pobrania fragmentu wątroby, aby na drodze badań laboratoryjnych określić poziom stężenia w niej niektórych pierwiastków. W ten sposób stwierdza się również marskość, a także inne schorzenia tego narządu, podobnie jak kontroluje postępy już raz zdiagnozowanej choroby. Biopsja tarczycy z kolei oprócz tego, że pozwala wykryć procesy nowotworowe w niej zachodzące, wykorzystywana jest także między innymi do opróżniania torbieli, a także w kontroli leczenia wola guzkowatego.

Poza tym technologię BAC stosuje się także w przypadku podejrzewanych zmian w narządach takich jak trzustka, prostata, ślinianki oraz węzły chłonne (np. w domniemaniu przerzutów nowotworowych z innych tkanek). Każdorazowo jest zaś narzędziem umożliwiającym lekarzowi postawienie właściwej diagnozy, a co za tym idzie – podjęcie decyzji w zakresie dalszego leczenia. Skuteczność tej metody wynosi (zależnie od szacunków) od 80 do nawet 95 proc.