W dziejach polskiego oręża jest wiele słynnych formacji wojskowych. Nie wszystkie jednak oddziały zyskały należną im rozpoznawalność. Jedną z takich, na pewno zasługujących na przypomnienie, jest historia szlaku bojowego 4 pułku pancernego.

Wśród polskich pancerniaków na frontach II wojny światowej najsłynniejsze są czołgi dowodzone przez generała Maczka, biorące udział w wyzwalaniu Belgii i Holandii. Na froncie wschodnim najsłynniejszą z bitew jest, znana również ze słynnego serialu „Czterej pancerni i pies”. Niewiele osób zdaje się pamiętać o tym, że polscy czołgiści byli obecni także i na innych teatrach działań wojennych. Jedną z takich mniej znanych historii jest udział pancerniaków w bitwie o Monte Cassino. Walczyli tam żołnierze 4 pułku pancernego, którego znakiem rozpoznawczym był skorpion.

Historia powstania 4 pułku pancernego

Jego powstanie związane jest z formowaniem wojsk polskich w ówczesnym ZSRR przez gen. Władysława Andersa. Obok innych oddziałów wchodzących w skład późniejszego II Korpusu, przede wszystkim piechoty, znalazło się miejsce dla oddziału pancerniaków. Sformowany już na przełomie lat 1941/42 oddział początkowo nie posiadał uzbrojenia i sprzętu, co było powodowane trudną sytuacją wojsk radzieckich, przegrywających z oddziałami niemieckimi aż do końca roku 1941.

Sytuacja polskich pancerniaków zmieniła się na korzyść po relokacji do Persji. Polscy żołnierze trafili pod opiekę Brytyjczyków, dzięki czemu możliwe było rozpoczęcie starań o dostarczenie sprzętu, umożliwiającego odbycie właściwego szkolenia. Zwieńczeniem tych działań miało być oczywiście dołączenie do walk prowadzonych na frontach w Afryce i Bliskim Wschodzie.

Dlaczego skorpion?

Zapału polskich pancerniaków nie burzyły żadne, nawet największe trudności. Jak wspominają żołnierze wchodzący w skład formacji. Ze względu na ciągłe braki sprzętowe, szkolenie wciąż się przedłużało, a żołnierze spędzali czas wśród pustynnych piasków w Iraku i Egipcie. To właśnie wówczas 4 pułk pancerny za swój znak obrał wizerunek skorpiona, żyjącego na pustyni.

Pułkowa legenda głosi że to właśnie żołnierze obserwujący w wolnym czasie ubogą faunę i florę pustyni zwrócili uwagę na walki skorpionów z innymi zwierzętami. Te pojedynki skojarzyły się wielu z czymś, czego doświadczali na co dzień podczas nieustannych treningów bojowych ze swoimi maszynami. Obserwacje skorpionów przywodziły na myśl wspieranie działań piechoty przez czołgi, taranujące nie tylko wrogów ale także i przeszkody na swej drodze.

Jak pokazała historia działań bojowych 4 pułku pancernego, analogia ta była bardzo dobra. Pancerniacy wsławili się udziałem w jednej z największych bitew polskiego oręża w czasie II wojny światowej. Nic zatem dziwnego, że godłem pułku jest krzyż Monte Cassino na którym widniej skorpion, jedno z groźnych pustynnych stworzeń.

4 pułk pancerny walczył dzielnie pod Monte Cassino, brał też udział w wyzwalaniu włoskich miast, w tym Bolonii. Ostatecznie, podobnie jak reszta Sił Polskich na Zachodzie, został rozwiązany w 1947 roku. W wyniku uznania zasług bojowych wszystkich żołnierzy wchodzących w jego skład, 4 pułk pancerny został uhonorowany przez gen. Władysława Andersa orderem Virtuti Militari.

Autor artykułu
Artykuł został przygotowany przez surgepolonia.pl, producenta koszulek z emblematem 4 pułku pancernego.