Żużel to jeden z najpopularniejszych materiałów budowlanych. Co ciekawe, jest to kruszywo recyklingowe, tzn. powstałe w wyniku ponownego wykorzystania odpadów poprodukcyjnych lub hutniczych. Jest on o wiele lepszą alternatywą od kruszyw naturalnych, gdyż jest dużo tańszy, lżejszy, a swoimi właściwościami przewyższa je. Jak powstaje żużel?

Jak powstaje żużel

Żużel powstaje jako produkt uboczny podczas wytwarzania surówki służącej do budowy stali lub żeliwa, który to proces ma miejsce w piecu hutniczym (stąd też fachowa nazwa – żużel wielkopiecowy). Do jej produkcji używana jest ruda żelaza, topnik i węgiel – a żużel jest materiałem skalnym towarzyszącym węglowi i rudzie. Topnik, czyli najczęściej skały wapienne, jest potrzebny do tego, by wydzielić skałę płonną, która następnie się z nim łączy tworząc płynny żużel, który utrzymuje się na powierzchni. Po przetopieniu ciekła surówka odprowadzana jest jednym zaworem, a żużel – drugim. Żużel po ochłodzeniu i wyschnięciu staje się kruchą i lekką skałą, które zostaje pokruszona na drobiny tej samej wielkości. Przy okazji odzyskiwane jest też żelazo. Na każdą tonę surówki zostaje nawet 300-400 kilogramów żużla.

Dlaczego żużel?

Czołowym zastosowaniem żużla jest budowa nasypów drogowych i kolejowych. Przemawia za tym duża objętość i mała gęstość (co czyni go o wiele tańszym i łatwiejszym w transporcie od kruszyw naturalnych), a przy tym nieporównywalnie mniejsza absorbcja wody, wysoka odporność na mróz i właściwości izolacyjne. Ma też jeszcze jedną właściwość, kluczową dla budowy dróg – dużą odporność na nacisk i odkształcenia pod wpływem ciężarów.

Stosowanie żużla, poza jego efektywnością i ceną, ma również zasadnicze znaczenie dla środowiska, ponieważ jest całkowicie oparte na powtórnym wykorzystaniu odpadów produkcyjnych. Odpady powstałe podczas procesów hutniczych składowane są w formie hałd o wielokilometrowej powierzchni i liczonej w setkach tysięcy lub nawet milionach metrów sześciennych objętości (szacuje się, że na Śląsku same hałdy zajmują ok. 5% powierzchni województwa). Hałdy powstają nawet pomimo regularnego stosowania żużla w budownictwie od ponad 100 lat. Wykorzystanie tego surowca rozwiązuje zatem problem istnienia hałd, które nie tylko szpecą, ale i niszczą środowisko, a dostarczaniem żużla zajmują się wyspecjalizowane firmy, jak np. Ekoprod.